Η Facebook ισχυρίζεται πως αποστολή του Libra είναι να δημιουργήσει παγκόσμια νομισματική και χρηματοοικονομική υποδομή, δίνοντας τη δυνατότητα διεκπεραίωσης συναλλαγών ακόμα
και σε αυτούς που δεν έχουν τραπεζικό λογαριασμό. Στην πράξη, το ψηφιακό νόμισμα που προτείνει η κυρίαρχη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης αντιμετωπίζεται με δυσπιστία και καχυποψία. Κεντρικές τράπεζες, ρυθμιστικές αρχές και κυβερνήσεις είναι άκρως επιφυλακτικές ως προς το νέο εγχείρημα του Μαρκ Ζάκερμπεργκ.Αυτήν την εβδομάδα, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί στη Γερουσία του αμερικανικού Κογκρέσου άσκησαν από κοινού δριμεία κριτική στα νέα σχέδια της Facebook να δημιουργήσει πρακτικά ένα νέο παγκόσμιο σύστημα συναλλαγών. «Θα ήταν τρελό να τους δώσουμε την ευκαιρία να πειραματιστούν με τους τραπεζικούς λογαριασμούς των πολιτών», δήλωσε ο Δημοκρατικός Σέροντ Μπράουν. Είπε, μάλιστα, πως η εταιρεία τρέφει αυταπάτες εάν νομίζει πως ο κόσμος θα της εμπιστευθεί τις οικονομίες του. «Δεν σας έχω καμία εμπιστοσύνη», τόνισε η Μάρθα Μακ Σάλι, μέλος των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία. «Αντί να τακτοποιήσετε τις υποθέσεις σας, ξεκινάτε ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο», συμπλήρωσε η ίδια, αναφερόμενη στο σκάνδαλο της Cambridge Analytica. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (Federal Trade Commission) επέβαλε πρόστιμο 5 δισ. δολαρίων στη Facebook για το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, της εταιρείας πολιτικών συμβούλων που απέκτησε ελεύθερη πρόσβαση στα προφίλ περίπου 34 εκατ. χρηστών της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης εν αγνοία τους. Το νέο ψηφιακό νόμισμα της Facebook θα είναι διαθέσιμο στους 2,4 δισ. χρήστες της σε όλον τον κόσμο. Υπολογίζεται δε πως 1,7 δισ. άτομα που δεν έχουν λογαριασμό σε τράπεζα θα μπορούν να διεκπεραιώνουν συναλλαγές μέσω του κινητού ή του υπολογιστή τους. Μετά το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, αμφιβολίες έχουν, βέβαια, καλλιεργηθεί για την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων των χρηστών του Libra. Το ψηφιακό νόμισμα θα μπορούσε, επίσης, να χρησιμοποιηθεί για διάφορες παράνομες δραστηριότητες. Το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα δεν διαθέτει ακόμα τους ελεγκτικούς μηχανισμούς για να παρακολουθήσει συναλλαγές με ψηφιακό νόμισμα που είναι διαθέσιμο σε τόσο μεγάλο εύρος χρηστών.
Αυτήν την ανησυχία εξέφρασε πρόσφατα ο επικεφαλής του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Financial Stability Board) Ράνταλ Κουάρλς. Στην τελευταία σύνοδο του G20, τον περασμένο μήνα, ο Κουάρλς είχε πει πως προς το παρόν τα κρυπτονομίσματα όπως το Libra δεν μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Προσέθεσε, όμως, ότι υπάρχουν κενά που δεν καλύπτονται ούτε από τους διεθνείς κανόνες ούτε από τις υφιστάμενες αρμοδιότητες των ρυθμιστικών αρχών. Ανάλογες συστάσεις με το FSB διατυπώθηκαν από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, η οποία παρότρυνε τις κυβερνήσεις του G20 να ενεργήσουν συντονισμένα και όσο το δυνατόν ταχύτερα για να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενους κινδύνους από τα κρυπτονομίσματα.
Η ιδέα νέου ψηφιακού συστήματος που θα ξεπερνά κάθε εμπόδιο, επιτρέποντας τη διεκπεραίωση συναλλαγών χωρίς τραπεζικό λογαριασμό και χαμηλές προμήθειες, ξενίζει άπαντες του πολιτικού και οικονομικού κόσμου. «Η Facebook δεν είναι εταιρεία. Δεν είναι χώρα», σχολίασε ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Τζον Κένεντι. Από τον Λευκό Οίκο, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν είπε πως «υπάρχουν σοβαροί λόγοι ανησυχίας μήπως το Libra αποτελέσει μέσο για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος ή τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών ενεργειών».
Αντιδράσεις για τη γιγάντωση των ψηφιακών εταιρειών
Αναμφισβήτητα δεν είναι θετική η συγκυρία για την κυκλοφορία του Libra, του νέου ψηφιακού νομίσματος που επινόησε ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ, ιδρυτής, διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος της Facebook. Το αρνητικό κλίμα για το Libra πηγάζει από τον προβληματισμό που επικρατεί για τη συμπεριφορά της ίδιας της πλατφόρμας απέναντι στους χρήστες της. Ισως να αντανακλά την έλλειψη εμπιστοσύνης που έχει καλλιεργηθεί και για τους υπόλοιπους ψηφιακούς κολοσσούς. Οι αντιδράσεις είναι έντονες όχι μόνον από τις ΗΠΑ, αλλά και από την Ευρώπη.
Πέραν του προστίμου που επιβλήθηκε από την FTC στις ΗΠΑ για το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, αποκαλύφθηκε από την Telegraph πως το βρετανικό Κοινοβούλιο εξετάζει κατηγορίες που θέλουν τη Facebook να είχε αρνηθεί τεχνολογία που θα μπλόκαρε την ανάρτηση εκατομμυρίων μηνυμάτων με ρητορική μίσους λίγο πριν από τις διαδηλώσεις και τις τρομοκρατικές επιθέσεις στη Σρι Λάνκα. Στον Καναδά, οι αρμόδιες επιτροπές ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν διαμαρτυρηθεί για την ανάρτηση αγγελιών θέσεων εργασίας που κάνουν ηλιακές διακρίσεις εις βάρος των ενδιαφερομένων. Εντός της εβδομάδας, μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ έκαναν λόγο για κατάχρηση της ισχύος όχι μόνον από τη Facebook αλλά και από τους υπόλοιπους κολοσσούς ψηφιακής τεχνολογία – Google, Amazon και Apple. Οι ενστάσεις μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων αλλά και της Γερουσίας για το Libra επιβεβαιώνουν την ανησυχία των κυβερνώντων για τη γιγάντωση των ψηφιακών ομίλων.
Στις παρυφές της συνόδου του G7 αυτήν την εβδομάδα, ο Μπρινό Λε Μερ, υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, δήλωσε στο πρακτορείο Reuters πως «αυτοί οι ψηφιακοί γίγαντες μετατρέπονται σε κρατικές οντότητες, όπου οι πολίτες τους δεν μπορούν να ασκήσουν κανέναν έλεγχο και η δημοκρατία είναι ανύπαρκτη». Λίγο μετά δήλωσε στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera ότι «κόκκινη γραμμή για εμάς είναι να μην εξελιχθεί το Libra σε μια μορφή εθνικού νομίσματος». Ωστόσο, ο Μαρκ Κάρνεϊ, διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, έχει επανειλημμένως πει πως δεν υπάρχει χώρος για «ρυθμιστικούς πειραματισμούς» με το Libra.
Η κυκλοφορία του Libra έχει δρομολογηθεί για το επόμενο έτος. Στο εγχείρημα συμμετέχουν μαζί με τη Facebook άλλες 27 εταιρείες, καθεμία με σημαίνοντα ρόλο στον κλάδο της. Μεταξύ αυτών, η εταιρεία πιστωτικών καρτών Mastercard, η εταιρεία ηλεκτρονικών συναλλαγών PayPal, ο όμιλος τηλεπικοινωνιών Vodafone, οι πλατφόρμες ιδιωτικών μετακινήσεων Uber και Lyft, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Women’s World Banking και η Calista, θυγατρική της Facebook που θα διαχειρίζεται τα ψηφιακά πορτοφόλια των χρηστών του Libra.
Αποστάσεις κρατούν και όσοι συμμετέχουν στο φιλόδοξο σχέδιο του Μαρκ Ζάκερμπεργκ
Ρυθμιστικές αρχές και κυβερνήσεις φοβούνται τη δημιουργία παράλληλου τραπεζικού σύμπαντος με το Libra, όπου δεν θα ισχύουν οι ίδιοι κανόνες με τον υπόλοιπο χρηματοπιστωτικό κλάδο. Επιφυλάξεις, όμως, τρέφουν και ορισμένες από τις εταιρείες που συμμετέχουν στη Libra Association, δηλαδή τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό που θα συντονίζει το Libra της Facebook. Σύμφωνα με πληροφορίες των New York Times, ορισμένοι συνέταιροι έχουν υπογράψει μη δεσμευτικές συμφωνίες για να μην υποχρεούνται να χρησιμοποιήσουν ή να προωθήσουν το ψηφιακό νόμισμα. Αποφεύγοντας οποιαδήποτε δέσμευση, μπορούν επίσης να αποσυρθούν εάν η κατεύθυνση αυτού του εγχειρήματος δεν τις ικανοποιεί. Ο λόγος που ωθεί τις εταιρείες αυτές να κρατούν αποστάσεις από το μεγαλόπνοο σχέδιο της Facebook είναι, κυρίως, οι τριβές της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης με τις Αρχές.
Ο Ζάκερμπεργκ υπόσχεται πως η Facebook θα λειτουργεί διαφορετικά με το Libra, θωρακίζοντας τα προσωπικά δεδομένα και την ψηφιακή ασφάλεια των χρηστών της. Ο ιδρυτής και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη της Facebook βρίσκονται ήδη σε επαφές με τις ρυθμιστικές αρχές στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Ελβετία. Ισχυρίζονται πως το Libra είναι έτσι σχεδιασμένο που συμμορφώνεται με το κανονιστικό πλαίσιο που ισχύει για τις τράπεζες και τις εταιρείες πιστωτικών καρτών.
Όμως, οι αρμόδιες αρχές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού τονίζουν πως είναι πολλά ακόμη και τα πρακτικά ερωτήματα που μένουν αναπάντητα. Οταν η Facebook ανακοίνωσε πρώτη φορά τον προηγούμενο μήνα τα σχέδια για το Libra, η Μαξίμ Γουότερς, πρόεδρος της επιτροπής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, είπε πως η Facebook θα πρέπει να «παγώσει» κάθε σχέδιο για το Libra ώστε δοθούν ορισμένες απαντήσεις. Γι’ αυτόν τον λόγο συνεδρίασαν, εξάλλου, τα αρμόδια μέλη του Κογκρέσου αυτήν την εβδομάδα. Ωστόσο, εξακολουθεί να επικρατούν επιφυλακτικότητα και προβληματισμός. Σε διάστημα ενός μηνός φαίνεται, παράλληλα, πως ακόμη και οι προσδοκίες της ίδιας της Facebook για το Libra δεν επαληθεύονται απολύτως.
Παραδείγματος χάριν, η Facebook είχε ανακοινώσει πως καθένας από τους 27 συνεταίρους θα επενδύσουν τουλάχιστον 10 εκατ. δολάρια στη Libra Association. Οι New York Times, ωστόσο, υποστηρίζουν πως «χρήματα δεν έχουν ακόμη ανταλλάξει χέρια», διότι είναι αρκετοί οι συνέταιροι που θέλουν να έχουν πληρέστερη εικόνα για το πώς θα λειτουργεί το Libra.
Ο εκπρόσωπος της Libra Association, Ννάντε Ντισπάρτε, είχε δηλώσει πως αμέσως μετά την ανακοίνωση του Libra εκδηλώθηκε αυτόματα ενδιαφέρον από πολλές εταιρείες. Ανώνυμες πηγές, από την άλλη πλευρά, σχολιάζουν πως κάποιες από τις μεγαλύτερες εταιρείες στη Wall Street –συμπεριλαμβανομένων των Goldman Sachs, JPMorgan Chase και Fidelity– απέρριψαν προτάσεις της Facebook για να συμμετάσχουν στο Libra. Η Facebook κατάφερε να συμπεριλάβει τη Visa και τη Mastercard στη Libra Association. Θεωρητικά, όμως, σκοπός της Facebook είναι να συγκεντρώσει 100 μέλη για να κυκλοφορήσει το νέο ψηφιακό νόμισμα το επόμενο έτος.
Η δυσπιστία για την επιτυχία του Libra δημιουργήθηκε από το γεγονός πως η Facebook κρίθηκε αναξιόπιστη ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Γι’ αυτό και η μεγαλύτερη εταιρεία κρυπτονομισμάτων, η Coinbase, ανακάλεσε την αρχική απόφασή της να συμμετάσχει στη Libra Association και αποσύρθηκε ως συνέταιρος.
Υπέρμαχος
O Ντέιβιντ Μάρκους, υπεύθυνος για το Libra στη Facebook και πρόεδρος της PayPal την περίοδο 2012-2014, υπεραμύνθηκε των σχεδίων για την κυκλοφορία του ψηφιακού νομίσματος σε ακροάσεις στη Γερουσία και στη Βουλή των Αντιπροσώπων αυτήν την εβδομάδα. «Γνωρίζουμε πως χρειάζεται χρόνος για να επιτύχει», δήλωσε ο Μάρκους.
Δημόσιο αγαθό
«Οπότε μιλάμε για νόμισμα που θα ελέγχεται από μεγάλους ομίλους, οι οποίοι, όμως, δεν θα επιλέγονται γι’ αυτό με καμία δημοκρατική διαδικασία», συμπέρανε η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ, μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων. Συμπλήρωσε δε πως αυτό αποτελεί «πρόβλημα», δεδομένου ότι το νόμισμα μιας χώρας λειτουργεί ως «δημόσιο αγαθό».
Xωρίς κανόνες
Προβληματισμός για το Libra εκφράστηκε, επίσης, από την Ιαπωνία διά στόματος του υπουργού Οικονομικών Τάρο Ασο. Στη σύνοδο του G7, που έλαβε χώρα αυτήν την εβδομάδα στη Γαλλία, ο Ασο δήλωσε πως θα πρέπει να εξετάσει κανείς προσεκτικά εάν επαρκούν οι υπάρχοντες κανόνες για την εποπτεία του Libra.
Πηγή: kathimerini.gr
.jpg)
