Άρθρο του Κωνσταντίνου Δ. Βλάχου, Οικονομολόγου, MBA
Εν μέσω μεγάλων κρίσεων ή καταστροφών όταν η ορατότητα είναι πολύ χαμηλή και τα συναισθήματα πολύ έντονα, κατά κανόνα, είναι δύσκολο να αναδειχθεί η κατεύθυνση της επόμενης μέρας. Αυτό ισχύει σήμερα διεθνώς στη συντριπτική πλειονότητα των κοινωνιών και οικονομιών που βρίσκονται αντιμέτωποι με την αναπάντεχη κρίση της πανδημίας.
Στην περίπτωση της Καστοριάς, η οποία στα ελληνικά πλαίσια πληρώνει το υψηλότερο τίμημα από τον COVID-19, η δραματική υγειονομική κρίση επικάθισε στην πελώρια οικονομική κρίση διαρκείας η οποία μαστίζει τον τόπο και τον οδηγεί σε φτωχοποίηση. Ο τόπος δυστυχώς δεν μπορεί να προσφέρει επαρκείς θέσεις εργασίας σε επιστήμονες, εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό, ούτε καν σε ανειδίκευτους εργάτες. Η μετανάστευση εντείνεται, η περιουσίες συνεχίζουν να απαξιώνονται και το επίπεδο ζωής αναπόδραστα υποβαθμίζεται. Και όταν με τις προσπάθειες της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας η πανδημία νομοτελειακά ξεπεραστεί, η τοπική οικονομική παρακμή θα συνεχίζεται εάν δεν αντιστραφεί η σημερινή πορεία αποεπένδυσης και παραγωγικής απαξίωσης της περιοχής.
Είναι όμως εφικτή αυτή η αντιστροφή; Η απάντηση είναι σαφώς καταφατική υπό πολλές προϋποθέσεις. Κάθε κρίση αναδιατάσσει τα δεδομένα και είναι στο χέρι και την ευθύνη καθενός να τα αποκωδικοποιήσει. Ευθύς αμέσως παραθέτω κάποια:
- Η κρίση θα δώσει γενικότερη έμφαση στην ανάπτυξη παραγωγικών επενδύσεων εντός Ελλάδος
- Για γεωπολιτικούς λόγους καθώς και περιορισμού δεσμεύσεων η ΕΕ θα στοχεύσει στηνπαραγωγική απεξάρτηση από τρίτες χώρες και την αναδιάταξη των εφοδιαστικών αλυσίδων
- Σαν αντίδοτο στην υγειονομική κρίση και σε συνάρτηση με τα παραπάνω σχεδιάζονται και προγραμματίζονται άφθονοι χρηματοδοτικοί πόροι στην κατεύθυνση των παραγωγικών επενδύσεων
- Παράλληλα τονίζω το σχεδιαζόμενο πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης που οφείλει να αφορά το σύνολο της Δυτικής Μακεδονίας και όχι μόνο τα στενά όρια των περιοχών που εδρεύουν οι μονάδες της ΔΕΗ. Επί σειρά ετών το σύνολο της Δυτικής Μακεδονίας εξ αιτίας του παραγόμενου ενεργειακού προϊόντος, στα πλαίσια της ΕΕ λογίζονταν και αντιμετωπίζονταν σαν μια Περιφέρεια σε μετάβαση (πχ όπως η Κρήτη) και αποκλείονταν από τις αναπτυξιακές πρόνοιες.
- Το βαρύ τίμημα της περιοχής στην πανδημία δημιουργεί σημαντικό ηθικό έρεισμα προς όλες τις αναγκαίες κατευθύνσεις
- Οι πολίτες είναι συνειδητοποιημένοι περισσότερο από ποτέ για την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών
Η σύνθεση των προαναφερθέντων δεδομένων με την οικονομική λογική οδηγεί στο ακόλουθο μοναδικό τρόπο αντιστροφής της πτωτικής πορείας:
Προσέλκυση - υποδοχή - υποστήριξη υλοποίησης - διευκόλυνση λειτουργίας άμεσων παραγωγικών επενδύσεων. Με λίγα λόγια την ανάδειξη ενός σχήματος το οποίο σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική είναι κατανοητό με το συμβολισμό INVEST IN KASTORIA .Στην περιοχή υπάρχουν σοβαρά πλεονεκτήματα και υποδομές που οφείλουν να αξιοποιηθούν και τέτοια ενδεικτικά παραδείγματα είναι:
- για βιομηχανικές και βιοτεχνικές επενδύσεις, το ΒΙΠΑ, οι ανενεργές βιοτεχνίες κλπ. Επίσης μπορούν να εγερθούν συζητήσεις διεκδικηθούν όπως οι ζώνες ελευθέρου εμπορίου (free trade areas)
-Η ΕΔΗΚΑ, εντός της οποίας μπορεί να λειτουργήσει θερμοκοιτίδα για νεοφυείς επιχειρήσεις (start ups /spin offs)
-Καταπληκτικό περιβάλλον για επενδύσεις ιατρικού τουρισμού και ιατρικής υποστήριξης της Αλβανίας, προσέλκυση εύπορων συνταξιούχων κλπ
-Υφιστάμενοι παραγωγικοί κλάδοι (γουνοποιία, τουρισμός και πρωτογενής τομέας) που ταλανίζονται από σοβαρά προβλήματα , πλην όμως έχουν ενσωματωμένες σοβαρές επενδύσεις και τεχνογνωσία και φυσικά θα απαιτηθούν βελτιωτικές παρεμβάσεις (πχ ΠΟΠ αποκλειστικής βιολογικής γεωργίας, θεματικός τουρισμός, επέκταση της γούνας σε ειδικές κατηγορίες ακριβού ενδύματος κλπ)
-Δημόσιες επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη (φράγμα Νεστορίου κλπ) και οφείλουν να ενταθούν
Αυτά είναι κάποια προφανή παραδείγματα, όμως απαιτείται οργανωμένη μελέτη προτάσεων και ευκαιριών σε δυνητικούς επενδυτές με σκοπό να προσελκυσθούν και να επενδύσουν στην περιοχή προκειμένου να δημιουργηθούν οι πολλές χιλιάδες άμεσες ή έμμεσες θέσεις εργασίας που έχει ανάγκη ο τόπος.
Όπως αποδείχθηκε από την επιτυχή έως τώρα διαχείριση της υγειονομικής κρίσης στη χώρα μας, για να έχει νόημα μία πρωτοβουλία υψηλών απαιτήσεων και προσδοκιών απαιτείται η ύπαρξη και ενεργοποίηση των ακολούθων παραγόντων:
-Ηγεσία, οι εκλεγμένοι τοπικοί άρχοντες δηλ. ο επικεφαλής της Περιφερειακής Ενότητας, οι τρείς Δήμαρχο και φυσικά οι 2 βουλευτές.
-Υποστήριξη από ειδικούς τεχνοκράτες (σοβαρές εταιρείες συμβούλων υψηλού επιπέδου)
-Συναντίληψη από τους πολίτες για την ανάγκη αλλαγής πορείας και την ανάληψη πρωτοβουλιών
-Συμμετοχή των οικονομικών και επιστημονικών φορέων για διευκόλυνση και ενίσχυση των απαιτούμενων ενεργειών καθώς και lobbying σε κέντρα αποφάσεων
-Συνεργασία με τις υπόλοιπες ενότητες της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας γιατί σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται κοινή δράση και το INVEST IN KASTORIA θα σημαίνει INVEST IN WESTERN MACEDONIA και αντίστροφα.
-Χρονισμός (timing) Απαιτείται άμεση δράση διότι εάν δεν ξεκινήσουν οι διεργασίες τώρα φοβάμαι ότι ακόμη και εάν γίνουν τα σωστά πράγματα με καθυστέρηση η ευκαιρία θα έχει χαθεί.
Κλείνοντας αυτό το σημείωμα οφείλω να σημειώσω το αυτονόητο:
Στόχος όλων είναι μια ευημερούσα Καστοριά που μεγαλώνει και όχι ένας τόπος παρακμής που μαραζώνει.
Όμως αυτό μπορεί να κατακτηθεί με τη στοίχιση
όλων των τοπικών δυνάμεων σε συντονισμένες πρακτικές ενέργειες και υπερβάσεις που πρέπει να γίνουν τώρα
και συνοψίζονται στη συμβολική πρόταση,
INVEST IN KASTORIA !
.jpg)
