Απολογισμό του λήγοντος ΕΣΠΑ 2014-2020 έκανε
η Επικεφαλής της Αντιπολίτευσης Περιφέρειας Δυτ. Μακεδονίας, κ. Γεωργία Ζεμπιλιάδου. Η κ. Ζεμπιλιάδου διευκρίνισε ότι η ΠΕ Καστοριάς απορρόφησε κονδύλια ύψους 11,1 εκ. ευρώ.Στην πραγματικότητα, όμως, τόνισε ότι η πραγματική απορρόφηση από νέα έργα του ΕΣΠΑ 2014-2020 είναι μόλις 4,3 εκ. ευρώ, καθώς τα υπόλοιπα κονδύλια είναι μεταφερόμενες πληρωμές του προηγούμενου ΕΣΠΑ 2007-2014.
Σε σύνολο ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας (340 εκ. ευρώ) τα 11,1εκ. ευρώ αντιστοιχούν σε 3,3% του ΠΕΠ. Η κ. Ζεμπιλιάδου ανέφερε, όμως ότι η πραγματική απορρόφηση είναι μόλις 1,3%, αν αφαιρεθούν τα έργα που είναι μεταφερόμενα από το προηγούμενο ΕΣΠΑ! Από τους δήμους της ΠΕ Καστοριάς, μόνο ο Δήμος Άργους Ορεστικού είχε την μεγαλύτερη απορροφητικότητα.
Σε ερώτησή μας σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών στην Π.Ε. Καστοριάς, η κ. Ζεμπιλιάδου απάντησε πως ο συνολικός προϋπολογισμός των ενταγμένων έργων της ΠΕ Καστοριάς στο ΠΕΠ της Δυτικής Μακεδονίας ανέρχεται σε περίπου 44 εκ. ευρώ και από αυτά το 60% αφορούν έργα ύδρευσης και αποχέτευσης.
"Με την ευρεία έννοια τα έργα αυτά αναμένεται να βελτιώσουν σταδιακά την ποιότητα ζωής των πολιτών καθώς αποτελούν βασικές υποδομές που εξυπηρετούν τους πολίτες και πάντα στο βαθμό που σταδιακά θα ολοκληρώνονται. Ακόμη μεγαλύτερη φαίνεται πως είναι η επίδραση των έργων στη Δημόσια Υγεία. Τα τρία έργα με συνολικό π/υ 2εκ. ευρώ "Προμήθεια ιατροτεχνολογικού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού Μαιευτικής κλινικής και τμήματος επειγόντων περιστατικών Γενικού Νοσοκομείου Καστοριάς" και "Προμήθεια ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού για τις ανάγκες του ΓΝ Καστοριάς" που είναι μεταφερόμενα του προηγούμενου ΕΣΠΑ και το τρίτο που δεν ξεκίνησε ακόμη "Συμπληρωματική προμήθεια ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού του ΓΝ Καστοριάς" επίσης βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων", είπε η κ. Ζεμπιλιάδου. Σημείω-νεται ότι τα δύο πρώτα έργα έχουν ολοκληρωθεί.
Η κ. Ζεμπιλιάδου εξέφρασε, επίσης, τη δυσαρέσκεια της για το ΓΝ Καστοριάς. Ειδικότερα, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι δυστυχώς για το ΓΝ Καστοριάς αντί τα έργα του προηγούμενου ΕΣΠΑ να ολοκληρωθούν έγκαιρα μέχρι το 2015 και στο τρέχον ΕΣΠΑ να διεκδικηθούν πρόσθετα κονδύλια, οι ουσιαστικές παρεμβάσεις καρκινοβατούν με ελάχιστες χρηματοδοτήσεις και σημαντικές ελλείψεις, όπως έδειξε η Πανδημία.
Στον τομέα του περιβάλλοντος, η κ. Ζεμπιλιάδου είπε ότι σημαντικά περιβαλλοντικά έργα από αναπτυξιακής και περιβαλλοντικής πλευράς είναι το έργο που αφορά στη προστασία της λίμνης από φερτές ύλες με τίτλο "Εκτέλεση δημοσίων δασοτεχνικών έργων ορεινής υδρονομίας σε τμήματα των λεκανών του υδατορέματος Βυσσινιάς σε δημόσια δάση και δασικές εκτάσεις στην περιοχή του Δήμου Καστοριάς της ΠΕ Καστοριάς" και αυτό που αφορά στη διαχείριση των καλαμώνων "Προμήθεια πολυμηχανήματος για τη διαχείριση των οικοτόπων υπερυδατικής βλάστησης καλαμώνες στη λίμνη Καστοριάς" καθώς η λίμνη είναι σημαντικός αναπτυξιακός πόλος. "Δυστυχώς από την πλευρά μας πιστεύουμε ότι το δεύτερο έργο δεν θα μπορέσει να επιτελέσει το έργο για το οποίο προβλεπόταν λόγω της κακής διαδικασίας προμήθειας", επισήμανε.
Σύμφωνα με τη κ. Ζεμπιλιάδου, αρνητική εξέλιξη ήταν η μη υλοποίηση του συνόλου των έργων που αφορούν το συνολικό Master Plan για τη Διαχείριση - Προστασία -Αξιοποίηση της λίμνης με προϋπολογισμό περίπου 13 εκ. ευρώ παρά το γεγονός ότι οι μελέτες έχουν χρηματοδοτηθεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων την περίοδο πριν το 2012.
Η κ. Ζεμπιλιάδου ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ο Φορέας Διαχείρισης της Λίμνης ("Φορέας προστατευόμενων περιοχών Δυτικής Μακεδονίας" με έδρα την Καστοριά), που ψηφίστηκε το 2018, έμεινε στα χαρτιά χωρίς πόρους και στελέχωση, με αποτέλεσμα τον Φεβρουάριο του 2020 να καταργηθεί οριστικά.
Επίσης, η κ. Ζεμπιλιάδου τόνισε ότι αναξιοποίητο έμεινε το αρμόδιο Τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροκονομίας της ΠΕ Καστοριάς που προωθούσε τα έργα του Σχεδίου και θα μπορούσε να αναβα-θμιστεί σε Διεύθυνση και να παίξει με επιτυχία αυτόν τον ρόλο, τουλάχιστον μέχρις ότου συσταθεί ένας αξιόπιστος και καλά στελεχωμένος Φορέας. "Αυτό είχε αποτέλεσμα οι μελέτες να μείνουν αναξιοποίητες, δύο ΕΣΠΑ να τελειώσουν, χρηματοδοτήσεις να μείνουν αναξιοποίητες και το Σχέδιο για την συνολική προστασία και ανάδειξη της λίμνης να μείνει στα σπάργανα", υπογράμμισε η κ. Ζεμπιλιάδου.
Σχετικά με τη γουνοποιία, η κ. Ζεμπιλιάδου τόνισε ότι ανενεργό έμεινε και το Master Plan της Γούνας που είχε ανακοινωθεί το 2016 και είχε προϋπολογισμό περίπου 34 εκ. ευρώ και με μηδενική μέχρι στιγμής χρηματοδότηση. Μηδενικό ήταν το όφελος για τις επιχειρήσεις της Καστοριάς και της ΔΜ καθώς καμιά χρηματοδότηση ΜΜΕ δεν πήρε ούτε ένα ευρώ από το τρέχον ΠΕΠ της ΔΜ.
Η κ. Ζεμπιλιάδου μάλιστα παραπέμπει σε πρόσφατο άρθρο της τον Ιούλιο 2020 αναφορικά με την πορεία του ΕΣΠΑ 2014 - 2020. Το άρθρο ακολουθεί παρακάτω:
"Το ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας, έχει απορρόφηση μόλις 22,8%. Τελευταίοι των τελευταίων και πάλι από όλες της Περιφέρειες για άλλη μια χρονιά.
Αυτή η συνεχιζόμενη ανικανότητα αξιοποίησης των κονδυλίων φαίνεται μέσα από συγκεκρι-μένα παραδείγματα:
Πρόσκληση 59, Υποβολές επιδοτούμενων προγραμμάτων κατάρτισης και πιστοποίησης για ανέργους και εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους: Προκηρύχτηκε στις 23/05/2018, εντάξεις στις 25/10/2018 2 χρόνια μετά δεν ξεκίνησε η υλοποίηση τους λόγω εσωτερικών δυσλειτουργιών της Διαχειριστικής Αρχής, χωρίς καμία σοβαρή τεχνική παρατυπία.
Business Plan Γούνας : Κατατέθηκε τον Οκτώβριο του 2016 από όλους τους φορείς (11 συνολικά) που σχετίζονται με τον κλάδο της Γουνοποιίας. Ακόμα δεν προκηρύχθηκε ούτε μία Δράση.
Μέτρο 16 - Συνεργασία, Υποβολή ερευνητικών προτάσεων για συμπράξεις Πανεπιστημίων με φορείς του Αγροδιατροφικού τομέα. Προκηρύχτηκε στις 29/05/2018 και λήξη υποβολών στις 03/12/2018. Μέχρι σήμερα, 18 μήνες μετά, δεν εκδόθηκαν αποτελέσματα, σε αντίθεση με άλλες Περιφέρειες (Δυτική Ελλάδα, Ήπειρος, Στερεά Ελλάδα, Κεντρική Μακεδονία), που έχουν προχωρήσει σε εντάξεις έργων, τουλάχιστον εδώ και έξι μήνες.
Προαναγγελία για cluster εδώ και 2 χρόνια δεν υπήρξε καμία πρόσκληση. Η απάντηση σε ερωτήσεις ενδιαφερομένων είναι πάντα η ίδια: Την επόμενη εβδομάδα το προκηρύσσουμε...εννοούν … ποτέ…
Ψηφιακός εκσυγχρονισμός επιχειρήσεων : Δεν προκηρύχθηκε τίποτα, σε αντίθεση με όλες τις άλλες Περιφέρειες της Χώρας, όπου ήδη υλοποιούν ή είναι σε φάση υποβολής προτάσεων. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με επιδότηση 100% υλοποιεί, Περιφέρεια Ηπείρου υλοποιεί τη δεύτερη φάση, Περιφέρεια Κρήτης υποβολή προτάσεων με 100% επιδότηση, Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου υποβολή προτάσεων με 70% επιδότηση κ.λ.π
Κουπόνια καινοτομίας : Καμία Πρόσκληση, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με τον ίδιο Φορέα Διαχείρισης (ΚΕΠΑ-ΑΝΕΜ) υλοποίησε την πρώτη πρόσκληση (4.500.000 ευρώ) και προχώρησε σε δεύτερη πρόσκληση.
Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας, το πολυδιαφημιζόμενο, το πολυαναμενόμενο εργαλείο εξαγγέλθηκε το 2017 . Τέσσερα χρόνια μετά είναι νεκρό.....
Πρόγραμμα υποστήριξης επιχειρηματικών σχεδίων ανέργων νέων ηλικίας 18-29 ετών. Τον Μάιο φέτος ο ΟΑΕΔ ανάρτησε τους οριστικούς πίνακες των επιτυχόντων. Δυστυχώς η Δυτική Μακεδονία αν και είναι πρώτη Περιφέρεια στην ανεργία πάτωσε. Μόλις το 3,7% των εγκριθέντων σχεδίων αφορούν την Περιφέρεια μας. Τραγική η εικόνα ειδικά στα Γρεβενά με μόλις 2 εγκεκριμένα σχέδια. “Η Περιφέρεια αντί να συντονίζει και να λειτουργεί υποστηρικτικά με οργανωμένο συμβουλευτικό ρόλο αφήνει τα πάντα στην τύχη τους…. Ή μάλλον στην κακή τους τύχη… γι’ αυτό σε σύνολο 2030 σχεδίων που εγκρίθηκαν σε όλη τη Χώρα μόνο 75 αφορούν τη ΔΜ (3,7%). Από αυτά τα 44 αφορούν την Κοζάνη, τα 18 την Καστοριά, 11 την Φλώρινα και 2 τα Γρεβενά”, υποστήριξε.
Τουρισμός και Μεταποίηση, Μόλις πριν ένα μήνα ανακοινώθηκαν τα πενιχρά αποτελέσματα με πέντε χρόνια καθυστέρηση σε σχέση με άλλες Περιφέρειες που ξεκίνησαν εντάξεις το 2015. Εδώ εγκρίθηκαν 11 μόλις, σχέδια. Μόλις 1,4 εκ. ευρώ από τα 31 εκ. ευρώ που είχε αυτός ο Άξονας! Τραγικό αποτέλεσμα ειδικά για την ΠΕ Καστοριάς όπου εγκρίθηκε μια και μοναδική πρόταση.
Η ενίσχυση της εξωστρέφειας των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της Δυτικής Μακεδονίας στους τομείς μεταποίησης, κατασκευών, εμπορίου και επιλεγμένων υπηρεσιών, προ-κηρύχθηκε μόλις τον Ιούνιο φέτος με 4,5 εκ. ευρώ ενάμιση χρόνο μετά από άλλες Περιφέρειες.
Είναι δυνατόν να υποστηριχθεί η επιχειρηματικότητα και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας με αυτή τη λειτουργία της Περιφέρειας; Δυστυχώς η πορεία υλοποίησης των έργων της ΠΕ Καστοριάς, αλλά και συνολικά της Περιφέρειας, όπως δείχνει η απορρόφηση είναι τόσο μικρή που είναι αδύνατον οι πολίτες να διακρίνουν κάποια/ οποιαδήποτε βελτίωση στη ζωή τους. Τα έργα μόνο όταν ολοκληρώνονται, προσθέτουν στην οικονομία μιας περιοχής, και μόνο τότε τα βλέπουν οι πολίτες και έχουν τις θετικές επιπτώσεις στη ζωή τους. Διαφορετικά τα εκατομμύρια μένουν στα χαρτιά και οι άνθρωποι απορούν που πάνε όλα αυτά τα λεφτά που ακούν στα Δελτία Τύπου των Δημάρχων, Αντιπεριφερειαρχών, Περιφερειάρχη κλπ.", αναφέρει μεταξύ άλλων η κ. Ζεμπιλιάδου.
Η κ. Ζεμπιλιάδου συμπλήρωσε ακόμη περισσότερα σχετικά με την απορροφητικότητα των κονδυλίων στη Δ. Μακεδονία. "Η πλειονότητα των έργων της ΠΕ Καστοριάς δεν έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται αν σκεφτεί κανείς ότι τα ενταγμένα έργα έχουν προϋπολογισμό 44 εκ. ευρώ και οι πληρωμές είναι μόλις 11,1εκ. ευρώ και ενώ τα μισά περίπου δεν έχουν καν σύμβαση. Δυστυχώς ενώ το ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονία έχει διαθέσιμα 340 εκ. ευρώ δεν αξιοποίησε παρά ελάχιστα κονδύλια. Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας είναι τελευταία από όλες τις Περιφέρειες στην αξιοποίηση του ΕΣΠΑ.
Η απορρόφηση με τα τελευταία στοιχεία (31/8/2020) είναι μόλις 28% (83 εκ ευρώ.) και οι συμβάσεις περίπου στο μισό (150 εκ. ευρώ). Ήδη η Κυβέρνηση βλέποντας την αδυναμία αξιοποίησης των κονδυλίων και έχοντας προβλήματα ρευστότητας για να καλύψει άλλες ανάγκες λόγω Πανδημίας δέσμευσε 96 εκ. ευρώ της Δυτικής Μακεδονίας που ήταν πιστώσεις του 2020 και αφαίρεσε οριστικά από το ΠΕΠ 46εκ ευρώ", είπε η κ. Ζεμπιλιάδου.
Σχετικά με την ανάπτυξη της τοπικής και περιφερειακής επιχειρηματικότητας, η κ. Ζεμπιλιάδου αναφέρει ότι καμία πρόοδος δε σημειώθηκε. "Ο επιχειρηματικός κόσμος έμεινε εντελώς αβοήθητος. Από το 2015 έως σήμερα στον ιδιωτικό τομέα δεν δόθηκε ούτε ένα ευρώ από το ΠΕΠ της Δυτικής Μακεδονίας. Ως εκ τούτου και οι επιχειρήσεις της Καστοριάς δεν ωφελήθηκαν παρά των σοβαρότατων πληγμάτων τόσο των Τουριστικών επιχειρήσεων (ξενοδοχείων, εστιατορίων, καφετεριών κλπ) όσο και αυτών του κλάδου της Γούνας, με σοβαρότατες επιπτώσεις στην ανεργία και στην ανάπτυξη του τόπου που δημιούργησε αρχικά η οικονομική κρίση και αποτέλειωσε η Πανδημία", τόνισε η κ. Ζεμπιλιάδου και πρόσθεσε :
"Το χειρότερο είναι ότι δεν αξιοποιήθηκε καν το Προσωρινό πλαίσιο που υιοθέτησε η ΕΕ λόγω των εξαιρετικών περιστάσεων που δημιουργήθηκαν από την έξαρση της νόσου COVID-19, για τη διάσωση των πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, για έξοδα κίνησης όχι με Δάνεια αλλά με επιχορηγήσεις. Ενώ έχουν ένα ΠΕΠ με 150 εκ. ευρώ που ακόμα δεν έχουν καν δεσμευθεί με συμβάσεις και είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα χαθεί με τις επόμενες περικοπές που θα κάνει η Κυβέρνηση, ΔΕΝ ΕΒΓΑΛΑΝ ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΕΝΑ ΠΑΚΕΤΟ για τις Επιχειρήσεις σαν αυτό της Κεντρικής Μακεδονίας (που με επιχορηγήσεις καλύπτει Κεφάλαιο Κίνησης ίσο με το 50% των εξόδων της επιχείρησης έχοντας ως βάση το έτος 2019, αξιοποιώντας Επιχορηγήσεις για ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΔ και για όλες τις επιχειρήσεις, τόσο τις φερέγγυες όσο και τις λιγότερο φερέγγυες επιχειρήσεις που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αιφνίδια έλλειψη ή ακόμη και ανυπαρξία ρευστότητας. Η επιχορήγηση μπορεί να είναι και ΠΑΝΩ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΟΡΙΟ ΤΩΝ 200.000 ευρώ (deminimis) έως 800.000 ευρώ . Η ρύθμιση αυτή που ψηφίστηκε από τον Μάρτιο, ισχύει μέχρι το τέλος του 2020 και τελειώνει ήδη ο Σεπτέμβριος…".
Αναφορικά με προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας INTERREG με γειτονικές χώρες, η κ. Ζεμπιλιάδου τόνισε ότι έχουν ενταχθεί αρκετές δράσεις με μικρή έως πολύ μικρή υλοποίηση στους τομείς ενέργειας, διασυνοριακής επιχειρηµατικότητας, τουρισμού και πολιτισμού κυρίως. "Τα έργα αφορούν μικρούς εξοπλισμούς και άυλες ενέργειες (ταξίδια, ημερίδες κλπ) και κυρίως ανταλλαγή εμπειριών. Ως εκ τούτου η συμβολή τους λόγω και της ελάχιστης υλοποίησης δεν έχει μετρήσιμα αποτελέσματα", είπε η κ. Ζεμπιλιάδου.
Τελειώνοντας, η κ. Ζεμπιλιάδου ολοκλήρωσε λέγοντας ότι η συζήτηση για το επόμενο ΕΣΠΑ σε επίπεδο έργων δεν έχει γίνει στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Ωστόσο, αναφέρει ότι η εγκύκλιος που έχει έρθει για τον τρόπο που αυτό θα υλοποιηθεί γεννά πολλά ερωτήματα που έχουν ήδη τεθεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Η κ. Ζεμπιλιάδου αναφέρει ακόμα ότι το νέο ΕΣΠΑ και η προετοιμασία αποτελεί ένα μεγάλο θέμα από μόνο του.
"Δυστυχώς, μελέτες ωρίμανσης νέων έργων δεν έχουν ξεκινήσει παρά το γεγονός ότι κονδύλια υπάρχουν. Αποδεικνύεται ότι το πάθημα δεν γίνεται μάθημα για την έχουσα την ευθύνη Περιφερειακή Αρχή. Γενικά το θέμα του ΕΣΠΑ ακόμη και του νυν ο Περιφερειάρχης δεν το έχει φέρει στο Περιφερειακό Συμβούλιο", κατέληξε η κ. Ζεμπιλιάδου.