Ένα εξαιρετικό αφιέρωμα του voria.gr στα αδέρφια Μόσχου από την Καστοριά
Οι παιδικές τους μνήμες από την μητέρα τους να φτιάχνει τυρί και γιαούρτι στο σπίτι και τον πατέρα τους να δοκιμάζει όταν επέστρεφε από την κτηνοτροφική μονάδα της οικογένειας καθόρισαν το μέλλον τους. Άλλωστε, η οικογενειακή παράδοση στην κτηνοτροφία και την τυροκομία είχε ξεκινήσει από το 1876, προετοιμάζοντας και τη δική τους πορεία, που τα τελευταία χρόνια έχει απογειωθεί. Τα 32χρονα δίδυμα αδέρφια Μόσχου από την Καστοριά, ο Θωμάς και ο Χρήστος, ανέλαβαν πριν από μια εξαετία, σε ηλικία μόλις 26 χρονών, τη Φάρμα Μόσχου, οδηγώντας την στην επόμενη εποχή, με τη δημιουργία ενός σύγχρονου τυροκομείου όπου όμως η παράδοση πρωταγωνιστεί.Ως πέμπτη γενιά έβαλαν τη δική τους σφραγίδα στην οικογενειακή επιχείρηση που είναι απόλυτα καθετοποιημένη, καθώς διαθέτει κτηνοτροφική μονάδα στη Φωτεινή Καστοριάς με περισσότερα από 1.300 ζώα, δική της παραγωγή βιολογικών ζωοτροφών, τυροκομείο στην Πολυκάρπη Καστοριάς, αλλά και τέσσερα καταστήματα λιανικής.
Το κατάστημα στη Θεσσαλονίκη και το μοναδικό κανιάκι
Πριν από μερικές ημέρες μάλιστα η Φάρμα Μόσχου δημιούργησε ένα κατάστημα και στη Θεσσαλονίκη, στην οδό Παπαναστασίου, έχοντας ήδη τρία στο Άργος Ορεστικόν, στην πόλη της Καστοριάς, αλλά και στη Μεσοποταμία. Ήδη δε έχει προτάσεις για τη δημιουργία νέων καταστημάτων στη Θεσσαλονίκη, σε Καλαμαριά, Αμπελόκηπους και Εύοσμο, ενώ ενδιαφέρεται και για άλλες μεγάλες πόλεις, όπως η Αθήνα και η Λάρισα.
Μεταξύ των προϊόντων των αδερφών Μόσχου, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στην Καστοριά, βρίσκεται και ένα μοναδικό ημίσκληρο τυρί από πρόβειο γάλα που λιώνει, το Κανιάκι, του οποίου την παραγωγική διαδικασία ετοιμάζονται να την κατοχυρώσουν στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, ενώ από φέτος θα διδάσκεται στη Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων, απόφοιτος της οποίας είναι ο Θωμάς Μόσχος. Επίσης τα αδέρφια Μόσχου καινοτομούν και με το παραδοσιακό πρόβειο γιαούρτι τους, το οποίο είναι και το πιο ευπώλητο της Φάρμας, καθώς παράγεται με ίσια πέτσα, όχι ριζωτή –που όταν ήταν παιδιά δεν τους άρεσε- ενώ όλα τους τα προϊόντα είναι βιολογικά.
Η Φάρμα Μόσχου παράγει επίσης αιγοπρόβειο τυρί, κατσικίσιο, μπάτζο, βαρελίσιο αιγοπρόβειο και βαρελίσιο μπάτζο, ανθότυρο, μυζήθρα, παστεριωμένο γάλα ημέρας, ρυζόγαλο, παγωτό frozen yogurt από το δικό της γιαούρτι, εμπορεύεται γραβιέρα και κεφαλογραβιέρα Αμφιλοχίας, ενώ στο επόμενο διάστημα θα ετοιμάσει και τις δικές της. Παράλληλα πραγματοποιεί εξαγωγές στη Δανία και στη Γερμανία, έχει όμως κυρίως επενδύσει στην εσωτερική αγορά.
«Έχουμε διατηρήσει όλες τις παραδοσιακές τεχνικές. Το τυρί μας, εκτός από το κατσικίσιο, φτιάχνεται σε τσαντήλα» λέει στη Voria.gr ο Θωμάς Μόσχος, εξηγώντας πως ο καθετοποιημένος χαρακτήρας της Φάρμας επιτρέπει τον πλήρη έλεγχο τον πρώτων υλών, της παραγωγής σε κάθε στάδιο, άρα και της ποιότητας. Το επόμενο βήμα της Φάρμας Μόσχου αναμένεται στο κομμάτι του κρέατος, σχέδιο που εξετάζεται αυτή την περίοδο.
Ιστορία 144 ετών και 5 γενεών
Η Φάρμα Μόσχου έχει μακρά ιστορία. Το 1876 ο προ-προπάππους των δύο αδερφών, Κωνσταντίνος Μόσχος, ξυλουργός στο επάγγελμα βρέθηκε στην περιοχή της Καστοριάς, όπου ξεκίνησε μια μικρή φάρμα με πρόβατα. Η κτηνοτροφία περνούσε από γενιά σε γενιά, με τον κάθε εκπρόσωπό της να βάζει τη δική του πινελιά. Έτσι ο προπάππους των δίδυμων αδερφών, Δημήτρης Μόσχος, έμπορος, έδωσε την ιδέα της δημιουργίας ενός κρεοπωλείου, το οποίο δούλεψε στη συνέχεια για κάποιο διάστημα ο παππούς τους Χρήστος.
Ο ίδιος είχε μάθει από μικρός και τα μυστικά της τυροκομίας, αφού εργαζόταν σε τυροκομείο όπου και διδάχθηκε πώς να φτιάχνει μπάτζο, στη συνταγή του οποίου «έχτισαν» τα εγγόνια του και τον δικό τους. Τη σκυτάλη πήραν οι γονείς τους, Δημήτρης και Φιλαρέτη, που συνέχισαν την κτηνοτροφική παράδοση κι έφτιαχναν τυρί και γιαούρτι. Το νέο κεφάλαιο όμως της οικογενειακής επιχείρησης γράφτηκε με τα δίδυμα αδέρφια, που, έχοντας σπουδάσει γεωπόνος ο Θωμάς και κτηνίατρος ο Χρήστος, έκαναν το επόμενο καθοριστικό βήμα. Η υποτροφία που πήρε ο Θωμάς για τη Γερμανία ήταν καταλυτική, αφού εκεί είδε πώς λειτουργούν οι τυροκομικές μονάδες μέσω των συνεταιρισμών. Μάλιστα, επιστρέφοντας στην Καστοριά, πρότεινε μαζί με τον αδερφό του ένα τέτοιο μοντέλο σε γαλακτοπαραγωγούς της περιοχής, όμως τελικά η πρόταση δεν ευοδώθηκε. Έτσι, αποφάσισαν να προχωρήσουν μόνοι τους στη μεταποίηση του γάλακτος από τα δικά τους ζώα, η οποία αρχικά γινόταν στο σπίτι, με τα προϊόντα να πουλιούνται σε φίλους και γνωστούς. Στο ενδιάμεσο ο Θωμάς Μόσχος σπούδασε στην Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων, ώστε να ολοκληρώσει τις γνώσεις του γύρω από το αντικείμενο. Τον Φεβρουάριο του 2018 ήρθε η ώρα για τη δημιουργία του τυροκομείου, το οποίο ακολουθήθηκε τον Μάρτιο του ίδιου έτους από ένα κατάστημα στο Άργος Ορεστικό, τον Οκτώβριο από ένα ακόμα στην πόλη της Καστοριάς, τον Δεκέμβριο του 2019 από ένα τρίτο στη Μεσοποταμία της Καστοριάς και πρόσφατα από ένα τέταρτο στη Θεσσαλονίκη. Υπό το άγρυπνο βλέμμα του δημιουργικού παππού, που έχει συνεχώς νέες ιδέες, και μαζί με τους γονείς τους, που έχουν ενεργό ρόλο στην επιχείρηση, τα αδέρφια Μόσχου φιλοδοξούν να εξελίξουν ακόμα περισσότερο την οικογενειακή Φάρμα, με νέα σχέδια να ξεδιπλώνονται στο επόμενο διάστημα.