Ο καθηγητής από το Μπέρκλεϊ που λατρεύτηκε αλλά και κατηγορήθηκε όσο κανείς άλλος ήρθε στην εξουσία με το συντριπτικό ποσοστό του 48% και με βασικά συνθήματα την «Αλλαγή» και το «Το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία».
Συνθήματα που ο ίδιος αλίευσε από τον ευρύτερο χώρο της αριστεράς και κατάφερε ως ένα σημείο να τα κάνει πραγματικότητα. Κατηγορήθηκε σφόδρα ότι οικειοποιήθηκε συνθήματα της αριστεράς, παρόλα αυτά κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου έδωσε – τουλάχιστον στην πρώτη τετραετία – σάρκα και οστά στις αξίες για τις οποίες διψούσε ο λαός: «Εθνική Ανεξαρτησία - Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση».
Μαζί με τα παραπάνω και με δεδομένο ότι τα πρώτα χρόνια στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ βρέθηκαν άνθρωποι προερχόμενοι από την μαρξιστική αριστερά μπορεί να εξαχθεί το ασφαλές συμπέρασμα ότι κοιτάζοντας πίσω 39 χρόνια, η «πρώτη φορά αριστερά» ήρθε νωρίς το πρωί της Δευτέρας 19 Οκτωβρίου του 1981.
Αργότερα μπορεί τα πράγματα να εξελίχθηκαν εντελώς διαφορετικά, τουλάχιστον σε οικονομικό επίπεδο, αφού το ΠΑΣΟΚ δεν κατάφερε να σταθεροποιήσει τη χώρα σε ένα υγιές οικονομικό μοντέλο.
Όμως δύσκολα μπορεί κάποιος να αμφισβητήσει το γεγονός ότι ο πλήρης εκδημοκρατισμός της κοινωνίας επήλθε το 1981 με τις νομοθετικές παρεμβάσεις του Ανδρέα Παπανδρέου που ξεπέρασαν σκληρά ταμπού της ελληνικής κοινωνίας.
Παρεμβάσεις που συνέβαλαν στην αποχουντοποίηση του κράτους, που προχώρησαν την εθνική συμφιλίωση μακριά από διαλυτικές τάσεις και διχαστικά σύνδρομα.
Ο Αντρέας των πρώτων ετών δεν ήταν ποτέ αριστερός με τη στενή έννοια του όρου. Ήταν κάτι άλλο. Μπορείς να τον πεις και σοσιαλιστή, σε καμία περίπτωση αριστερό.
Πάντως ήρθε σε ρήξη ακόμα και με τον ίδιο του τον εαυτό, αφού πολλές φορές στάθηκε απέναντι στις μεγάλες δυνάμεις αλλά και στις ΗΠΑ αν και ο ίδιος ήταν αμερικανοτραφής.
Οι βασικές παρεμβάσεις του ΠΑΣΟΚ αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας
έφεραν ως ένα σημείο πνοή στην Αλλαγή
- Κατάργησε τους φακέλους της ασφάλειας
- Αναγνώρισε την εθνική αντίσταση και έδωσε σύνταξη στους αντιστασιακούς
- Θεσμοθέτησε τον πολιτικό γάμο με τον νόμο 1329 που ψηφίστηκε το 1983
- Νομιμοποίησε τις αμβλώσεις
- Αποποινικοποίησε τη μοιχεία
- Θεσμοθέτησε το δικαίωμα ίσης αμοιβής για ίση εργασία ανδρών και γυναικών
- Καθιέρωσε την ψήφο στην ηλικία των 18 ετών
- Έχτισε τις υποδομές του Εθνικού Συστήματος Υγείας
- Διασφάλισε το δικαίωμα του συνδικαλισμού με το νόμο 1264/82 για την λειτουργία του συνδικαλιστικού κινήματος και την εργασία.
- Θεσμοθέτησε το άσυλο και την διακίνηση των ιδεών στα Πανεπιστήμια
- Καθιέρωσε το μονοτονικό σύστημα και παράλληλα κατάργησε την ποδιά στα σχολεία.
Για πολλά από τα παραπάνω ήρθε σε ρήξη τόσο με την αντιπολίτευση, όσο και βεβαίως με την Εκκλησία. Είναι όμως απολύτως βέβαιο ότι τα περισσότερα από αυτά αποτελούσαν διακαή πόθο στων κομμάτων και των ψηφοφόρων της αριστεράς.
39 χρόνια μετά βλέποντας ψύχραιμα την ιστορία εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο Παπανδρέου δεν βρήκε απλά ένα κύμα οργής και το καβάλησε.
Βγήκε μπροστά ο ίδιος και έχτισε ένα Κίνημα του οποίου ηγήθηκε… Ένα Κίνημα που ακούμπησε στο θυμικό του λαού και το οποίο συνδέθηκε κατά βάση με την προσωπικότητά του και την έννοια της λέξης «Αλλαγή».
Πρακτικά δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κάποιος ότι η «Πρώτη Φορά Αριστερά» κυβέρνησε το 1981, αλλά έμεινε εκεί….