Να ξεκινήσουν άμεσα οι διαχειριστικές αρχές τη διαδικασία κατάρτισης των περιφερειακών

Εκδόθηκε από το υπουργείο η 2η Εγκύκλιος που περιέχει τις βασικές αρχές που θα διέπουν τη δομή και το περιεχόμενο των προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027 που θα χρηματοδοτηθούν από το Ευρωπαικό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) , Ταμείο Συνοχής, Ευρωπαικό Κοινωνικό Ταμείο + (ΕΚΤ+), Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) και Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ).

Σύμφωνα με τη σχετική ανάρτηση στην ηλεκτρονική σελίδα του ΕΣΠΑ, η 2η Εγκύκλιος σηματοδοτεί τη συνέχεια της περιόδου προετοιμασίας των Προγραμμάτων 2021-2027, που ξεκίνησε με την 1η Εγκύκλιο που στόχο είχε τη διαμόρφωση των προτάσεων των φορέων χάραξης πολιτικής και την με βάση αυτές διατύπωση του Σχεδίου για το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2021-2027.

Οι φορείς σχεδιασμού σε συνεργασία με τις υπηρεσίες που αναλαμβάνουν τη συγγραφή των προγραμμάτων θα πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα τη διαδικασία κατάρτισης, προάγοντας παράλληλα τη συζήτηση με τους εμπλεκόμενους εταίρους σχετικά με τις ανάγκες και τις στρατηγικές προτεραιότητες ανά Στόχο Πολιτικής.

Η εγκύκλιος διαρθρώνεται σε δύο μέρη:

Το Μέρος Α περιγράφει τις κύριες εξελίξεις σε σχέση με το θεσμικό πλαίσιο της ΠΠ 2021-2027, τις κύριες κατευθύνσεις που διέπουν την Πολιτική της Συνοχής καθώς και τους περιορισμούς που προκύπτουν από το νέο κανονιστικό πλαίσιο. Στο ίδιο Μέρος παρουσιάζονται η οργάνωση και οι εξελίξεις του σχεδιασμού του ΕΣΠΑ 2021-2027, οι κύριες στρατηγικές κατευθύνσεις του νέου ΕΣΠΑ, καθώς και η αρχιτεκτονική των Προγραμμάτων.

Στο Μέρος Β δίνονται οι κύριες αρχές και οι κατευθύνσεις για την έναρξη του σχεδιασμού των Προγραμμάτων 2021-2027. Επίσης, περιγράφεται η δομή και το περιεχόμενο των Προγραμμάτων που θα υποστηριχτούν από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ+, το ΤΔΜ, το Ταμείο Συνοχής και το ΕΤΘΑ σύμφωνα με το υπόδειγμα του σχεδίου του Κανονισμού Κοινών Διατάξεων (ΚΚΔ) της ΠΠ 2021-2027.

Σημειώνεται, ότι τα τομεακά προγράμματα της ΠΠ 2021 – 2027 είναι τα εξής:

α) Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα Καινοτομία 

β) Πρόγραμμα Ψηφιακού Μετασχηματισμού, 

γ) Πρόγραμμα Περιβάλλον – Ενέργεια – Κλιματική Αλλαγή 

δ) Πρόγραμμα Υποδομών Μεταφορών – Εθνικό Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, 

ε) Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ανθρωπίνου Δυναμικού – Εκπαίδευση και διά Βίου Μάθησης, στ) Πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας, 

ζ) Πρόγραμμα Τεχνικής Βοήθειας, 

η) Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας και 

θ) Προγράμματα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας (Interreg)

Πέραν όμως των τομεακών, υπάρχουν και 13 περιφερειακά προγράμματα, δηλαδή ένα για κάθε περιφέρεια.

Τόσο τα τομεακά, όσο και τα περιφερειακά προγράμματα θα πρέπει να είναι αιτιολογημένα και να διαμορφώνονται με βάση την εξής δομή:

α) τις ανάγκες, β) τον ειδικό στόχο, γ) τα αποτελέσματα από την πράξη, δ) τις δράσεις και εκροές και ε) τις εκροές και χρηματοδότηση.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην εγκύκλιο, τα προγράμματα θα πρέπει να σχεδιαστούν στη βάση συγκεκριμένων αναπτυξιακών αναγκών που θα πρέπει να προσδιοριστούν.

Αφού προσδιορισθούν οι αναπτυξιακές ανάγκες, κύριο στοιχείο στη διαμόρφωση της λογικής της παρέμβασης αποτελεί ο ειδικός στόχος που αποτυπώνει την αναμενόμενη αλλαγή. Οι ειδικοί στόχοι την ΠΠ 2021-2027 έχουν διαμορφωθεί από την Επιτροπή και αναφέρονται στους Κανονισμούς των επιμέρους Ταμείων.

Η επιλογή των ειδικών στόχων οδηγεί στον προσδιορισμό κατάλληλων δράσεων, η υλοποίηση των οποίων οδηγεί στην παραγωγή συγκεκριμένων παραδοτέων (εκροές) και στην επίτευξη επιθυμητών αλλαγών (αποτελέσματα).

Αν και ως διαδικασία η διαμόρφωση της λογικής της παρέμβασης παραμένει η ίδια την ΠΠ 2021-2027, ωστόσο υπάρχει μία σημαντική διαφοροποίηση ως προς τον ορισμό του αποτελέσματος και κατά συνέπεια των δεικτών που θα προσδιοριστούν στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ/ΤΣ.

Την ΠΠ 2021-2027 το αποτέλεσμα προκύπτει άμεσα από την πράξη και δεν αντανακλά πλέον την έμμεση ευρύτερη επίδραση από τις διαφορετικές πολιτικές που υιοθετούνται σε μία περιοχή/ τομέα.

Οι 5 Στόχοι Πολιτικής

Υπενθυμίζεται ότι τα προγράμματα της ΠΠ 2021 – 2027 πρέπει να έχουν ως βάση τους 5 Στόχους Πολιτικής που έχει θέσει η Κομισιόν.

Ο πρώτος Στόχος Πολιτικής (ΣΠ1) αφορά στην ανταγωνιστική οικονομία και την ψηφιακή μετάβαση και για χώρα μας, σχεδιάζεται να κατευθυνθεί το 20,3% των πόρων.

Τα προγράμματα που θα συνδέονται με τον ΣΠ1 θα πρέπει να σχετίζονται με τη διασύνδεση της έρευνας με τον παραγωγικό ιστό της χώρας, την προσαρμογή της ελληνικής βιομηχανίας στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον τη δημιουργία αξίας σε όλα τα πεδία του επιχειρείν, ττην ενδυνάμωση της καινοτομικής ικανότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, στη διεύρυνση του εύρους των χρηματοδοτικών εργαλείων με τη δημιουργία ενός θεσμικού περιβάλλοντος φιλικού προς τις επιχειρήσεις, κ.ο.κ.

Ο ΣΠ2 αφορά δράσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον, την ενέργεια και την πολιτική προστασία και σχεδιάζεται να διατεθεί το 26,1% των πόρων.

Ο ΣΠ3 αφορά τους ευρύτερους τομείς των μεταφορών και των ευρυζωνικών δικτύων και στο στόχο αυτό, θα κατευθυνθεί το 15,3% των πόρων.

Ο ΣΠ4 αφορά τους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής προστασίας και οι προς διάθεση πόροι, ανέρχονται στο 39,9%

Ο ΣΠ5 ο οποίος προβλέπεται να απορροφήσει το 5,3% των πόρων αφορά τις ολοκληρωμένες χωρικές παρεμβάσεις και στην αστική ανάπτυξη.