Με πλήθος εκδηλώσεων και την μεγάλη συμμετοχή του κόσμου,

η Καστοριά τίμησε τα 120 χρόνια από το θάνατο του Π. Μελά, της ημέρας του Μακεδονικού Αγώνα. Οι εκδηλώσεις ήταν πολυθεματικές και διοργανώθηκαν από την Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς, τον Δήμο Καστοριάς, τον Δήμο Άργους Ορεστικού, η Δημοτική Κοινότητα Μελά, ενώ συμμετείχαν η Διεύθυνση Αστυνομίας Καστοριάς, ο Σύλλογος «Φίλοι Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Ν. Καστοριάς», ο Φιλοπροοδευτικός Σύλλογος «ο Παύλος Μελάς», ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καστοριάς «Αθανάσιος Χριστόπουλος» και ο Λαογραφικός Όμιλος «Αργέσται» Άργους Ορεστικού.

Ο εορτασμός αυτός είχε σκοπό να τονίσει  ιδιαίτερα  τα γεγονότα εκείνα που σημάδεψαν την εθνική μας μοίρα και να αποτίσει φόρο τιμής στους Μακεδονομάχους μας και φυσικά να αποτελέσει ο ηρωισμός  τους αφορμή διδαχής  για τις επόμενες γενιές!

Οι εορταστικές εκδηλώσεις ξεκίνησαν το πρωϊ της Παρασκευής 11 Οκτωβρίου με ομιλίες σε όλα τα Σχολεία Α/θμιας & Β/θμιας Εκπαίδευσης, ενώ στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε  Αγώνας Δρόμου 1000 μ.  προς τιμήν του Π. Μελά από μαθητές της Δ’ Ε’  ΣΤ’ τάξης Δημοτικών σχολείων της Π.Ε. Καστοριάς σε συνεργασία με τον Δήμο Καστοριάς.

Στη συνέχεια ακολούθησαν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ομιλίες στη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς Καστοριάς (ΛΑΦΚ) και Έκθεση φωτογραφικών ντοκουμέντων σχετικά με τον Μακεδονικό Αγώνα, που διοργάνωσε η 9η Μ/Π Ταξιαρχία.

Οι ομιλίες που θα αναπτύχθηκαν περιλάμβαναν τις κάτωθι θεματικές:

 «Το Διεθνές  Περιβάλλον και ο Μακεδονικός Αγώνας», Διδακτορικός Φοιτητής του Α.Π.Θ. Αθανάσιος Συροπλάκης.

 «Ο Μακεδονικός Αγώνας και ο Ρόλος της Εκκλησίας»,  Πρωτοσύγκελος, Αρχιμανδρίτης  π. Νικηφόρος Μανάδης.

 «Ο Μακεδονικός Αγώνας στη Δυτική Μακεδονία», Πρόεδρος της Πανεθνικής Οργανώσεως Μακεδονομάχων «ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ», Μιχαήλ Παπανούσης.

«Ο Παύλος Μελάς και η Ανθρωπογεωγραφία των Μακεδονομάχων», Συνταξιούχος καθηγήτρια Γαλλικής Φιλολογίας και Γενική Γραμματέας της Πανεθνικής Οργανώσεως Μακεδονομάχων «ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ», Πολυξένη Τσαδήλα.

« Παύλος Μελάς: Η σημασία της Συλλογικής Μνήμης», Καθηγήτρια ΠΑ.ΜΑΚ, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Σταυρούλα Μαυρογένη.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας στο Πολιτιστικό Κέντρο Άργους Ορεστικού, πραγματοποιήθηκε Θεατρική Παράσταση «Ο Ύμνος του Παλικαριού» και Έκθεση Φωτογραφικού Υλικού σχετικά με τον Μακεδονικό Αγώνα στο 

Ο ήρωας και ο άνθρωπος Παύλος Μελάς, ο Μίκης Ζέζας της Μακεδονίας μας, μας αυτοσυστηθεί μέσα από τις επιστολές του στη λατρεμένη του σύζυγο Ναταλία, στους γονείς του και στα οικεία και αγαπημένα του πρόσωπα. Ένα εντυπωσιακό μουσικοθεατρικό ιστορικό δρώμενο, στο οποίο σαράντα και πλέον συντελεστές επί σκηνής αλλά και πίσω από αυτήν, παιδιά, έφηβοι, νέοι και ενήλικοι, μέλη και χορευτές του Λαογραφικού Ομίλου “ΑΡΓΕΣΤΑΙ” Άργους Ορεστικού, καθήλωσαν και μάγεψαν το  κοινό μέσα από δυνατά κείμενα και ερμηνείες!

Το Σάββατο το πρωϊ πραγματοποιήθηκε  Εωθινό στους Δρόμους της Καστοριάς με τη συμμετοχή Στρατιωτικής Μουσικής από ΣΜΣ/Γ’ ΣΣ «Μέγας Αλέξανδρος» Θεσσαλονίκης και της ΣΜΣ/9 Μ/Π ΤΑΞ  «Αδριανούπολη» Κοζάνης.

Κατόπιν ακολούθησε Επιμνημόσυνη Δέηση και Κατάθεση Στεφάνου από τον Μητροπολίτη στο Μνημείο του Παύλου Μελά στον περίβολο χώρο του Ι.Ν. Ταξιάρχη Μητροπόλεως και στη συνέχεια επίσκεψη στο Μνημείο του Γερμανού Καραβαγγέλη στον αύλειο χώρο της Μητρόπολης Καστοριάς.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας πραγματοποιήθηκε Πομπή Μνήμης προς τον ήρωα Παύλο Μελά από το Διοικητήριο της Π.Ε. Καστοριάς μέχρι την πλατεία Αδελφών Εμμανουήλ (Ντολτσό) – Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα με τη συμμετοχή Στρατιωτικής Μουσικής από ΣΜΣ/Γ’ ΣΣ «Μέγας Αλέξανδρος»  Θεσσαλονίκης και της ΣΜΣ/9 Μ/Π ΤΑΞ «Αδριανούπολη» Κοζάνης, τις Φιλαρμονικές Δήμων Καστοριάς, Άργους Ορεστικού, Φλώρινας, Γρεβενών, Κοζάνης και τη συμμετοχή συλλόγων, ενδεδυμένων με παραδοσιακές φορεσιές. Μετά το πέρας της πομπής  όλοι οι σύλλογοι κατέληξαν σε έναν ενιαίο κυκλικό χορό, τιμώντας τη μνήμη του Παύλου Μελά και όλων των Μακεδονομάχων.

Η δράση  αυτή υλοποιήθηκε  σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καστοριάς «Αθανάσιος Χριστόπουλος».

Στη συνέχεια ακολούθησε Μουσική Εκδήλωση στην Πλατεία Αδελφών Εμμανουήλ (πλατεία Ντολτσό) την οποία πλαισιώσουν το Μουσικό Σχολείο Καστοριάς, η Οργάνωση Ποντίων Ν. Καστοριάς, η Μπάντα Φλώρινας Αδελφών Βαλκάνη και ο ερμηνευτής του δημοτικού τραγουδιού Σάββας Σιάτρας.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Σύλλογο «Φίλοι Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα  Ν. Καστοριάς».

Οι τριήμερες εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν την Κυριακή στη Δημοτική Ενότητα Μελά με το Αρχιερατικό Συλλείτουργο στον Ι.Ν. Αγίου Ευσταθίου, ιερουργούντων των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Σερβιών και Κοζάνης κ. Παύλου, Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας κ. Ειρηναίου και Καστορίας κ. Καλλινίκου. 

Ακολούθησαν Ιερό Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως του Ήρωα Παύλου Μελά, Επιμνημόσυνη Δέηση στο Μνημείο του Παύλου Μελά με ομιλία από τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Αντιστράτηγο Γεώργιο Κωστίδη, και κατάθεση στεφάνων από τους εκπροσώπους των Πολιτικών και Στρατιωτικών Αρχών. 

Η εκδήλωση περιλάμβανε ποιήματα από μαθητές σχολείων και πλαισίωσε η Χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου Καστοριάς «Βασίλειος Δόικος».

Τέλος, ακολούθησε περιήγηση στο  Μουσείο του Παύλου Μελά, το σπίτι όπου σκοτώθηκε ο Ήρωας του Μακεδονικού Αγώνα και στο Κενοτάφιό του.

Να σημειωθεί ότι  καθ’ όλη την διάρκεια των εκδηλώσεων στην περιοχή Ντολτσό ήταν ανοιχτά και επισκέψιμα τα κάτωθι μουσεία:

Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα. 

Δεληνάνειο Λαογραφικό Μουσείο Καστοριανής Γυναίκας. 

Λαογραφικό Μουσείο Καστοριάς